กระบวนการผลิตกากมันสำปะหลังสดหมักยีสต์กรณีทำเป็นบ่อหมัก

     วัสดุและอุปกรณ์
1).  ยีสต์ขนมปัง (Barker yeast)
2).  น้ำตาลทรายแดง
3).  กากน้ำตาล
4).  ปั้มลมออกซิเจน
5).  ถังพลาสติกขนาดบรรจุ 1,500ลิตรจำนวน 1ใบ  และขนาดบรรจุ 70ลิตรจำนวน  1ใบ
6).  ปั้มน้ำไดโวขนาด 1นิ้ว 
7).  ผ้าพลาสติกไวนิลขนาด กว้าง 3.5เมตรx ยาว 4.5เมตร
8).  บ่อหมักขนาดกว้าง 3เมตรx ยาว 4เมตรx สูง 80 เซนติเมตร  
9).  น้ำสะอาด
10). ปุ๋ยยูเรีย
11). กากมันสำปะหลังสด จำนวน 6 ตัน
 
ขั้นตอนการผลิตกากมันสำปะหลังสดหมักยีสต์ (มันหมักยีสต์)
      1. ชั่งน้ำตาลทรายแดง จำนวน 4กิโลกรัมผสมในน้ำสะอาดปริมาตร 40ลิตรทำการละลายให้เข้ากัน (ภาชนะบรรจุควรมีขนาดใหญ่ไม่น้อยกว่า 70ลิตร)

      2. เติมผงยีสต์จำนวน 2กิโลกรัมหรือ 4ก้อน ลงในสารละลายน้ำตาลแดงและผสมขยี้ให้เป็นเนื้อเดียวกันปล่อยทิ้งไว้เป็นเวลา 10นาที

 

       3. เตรียมสารละลายกากน้ำตาล + ยูเรีย เพื่อเป็นอาหารเลี้ยงยีสต์ ดังนี้
            3.1เติมน้ำสะอาดลงในถังพลาสติกที่เตรียมไว้จำนวนปริมาตร 1,000ลิตร
            3.2ชั่งยูเรียจำนวน 40กิโลกรัม+ กากน้ำตาลจำนวน 50กิโลกรัมเทลงในถังพลาสติก ขนาด 1,500ลิตรที่เตรียมไว้และผสมให้เป็นเนื้อเดียวกัน

      4. เมื่อครบเวลาที่กำหนด 10นาที ทำการเทหัวเชื้อน้ำยีสต์ที่เลี้ยงไว้ ลงในถังพลาสติก ขนาด 1,500ลิตรและใช้ปั้มลมเพื่อเติมออกซิเจนหรือใช้ไว้กวนบ่อยๆเพื่อให้ยีสต์กระจายทั่วอาหารเลี้ยงเชื้อเป็นเวลาอย่างน้อย  1ชั่วโมง
 

      5. บ่อหมักที่เตรียมไว้ควรมีกากมันสำปะหลังประมาณ 6,000กิโลกรัม(6ตัน) โดยทำการกระจายให้ทั่วบ่อและเมื่อครบเวลาที่กำหนดใช้ปั้มน้ำไดโวดูดน้ำหมักยีสต์ที่เตรียมไว้ฉีดพ่นลงในกากมันในบ่อหมักและผสมให้เข้ากันด้วยวิธีการต่างๆของแต่ละฟาร์ม โดยพยายามกระจายน้ำหมักให้ทั่วบ่อหมัก
 

      6. ปิดด้วยพลาสติกไวนิลให้สนิทและหมักไว้เป็นเวลาอย่างน้อย 10 วัน และเมื่อครบเวลาที่กำหนดแล้วนำไปเลี้ยงสัตว์ต่อไป 
 

ข้อเสนอแนะ
        1. ยีสต์สามารถหาซื้อได้ที่ห้างแม็คโครหรือร้านค้าขายอุปกรณ์ทำขนมปังทั่วไป
        2. บ่อหมักควรทำให้หนาแน่นและมั่นคงด้วยการเสริมเสาปูนระหว่างกลางและฉาบปูนทั้งด้านนอกและด้านในเพื่อป้องกันการแตกร้าวและไม่ให้น้ำหมักซึมออกได้
        3. กากมันสำปะหลังหมักยีสต์คุณภาพดีจะมีลักษณะสีน้ำตาล กลิ่นหอมกากน้ำตาล+แอมโมเนีย มีรสเปรี้ยวเล็กน้อย
        4. กากมันหมักยีสต์มีโปรตีนประมาณ 12เปอร์เซ็นต์
        5. ในโครีดนมควรเสริมกากมันหมักยีสต์ปริมาณ 10กิโลกรัม/ตัว/วัน โดยค่อยปรับให้เริ่มกินทีละน้อยๆ
        6. กรณีใช้กากมันสำปะหลังขุนโคเนื้อสามารถใช้เป็นอาหารหลักเพื่อขุนเป็นระยะเวลา  3-4เดือน ให้กินเต็มที่
        7. ไม่แนะนำส่งเสริมให้เกษตรกรใช้กันมาก เพราะอาจทำให้โรงงานแป้งมันปรับราคากากมันสำปะหลังสดเพิ่มขึ้นส่งผลให้ต้นทุนการผลิตกากมันหมักยีสต์แพงขึ้น

ข้อเสนอแนะอื่นๆ
 
ผลิตภัณฑ์อาหารยอดนิยมกากมันหมักยีสต์  ปัจจุบันสู่อนาคต
1. สูตรพิเศษดั้งเดิม (แบบถุง - แบบบ่อ)
2. สูตรพิเศษอัดเม็ด
3. สูตรพิเศษชนิดผง
 



 

ขอบคุณ ที่มา :  ดร.สิทธิศักดิ์  คำผา (ดร.น้อย)
สาขาสัตวศาสตร์ คณะเทคโนโลยีการเกษตร
มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม